Diagram udźwigu wózka widłowego to graficzna prezentacja, która wskazuje, ile maksymalnie może unieść wózek widłowy w zależności od odległości środka ciężkości ładunku względem czoła wideł i wysokości podnoszenia. Prawidłowy odczyt jest kluczowy dla bezpieczeństwa i efektywnej pracy operatora.
🔍 Co to jest diagram udźwigu?
Diagram udźwigu występuje w postaci naklejki lub metalowej tabliczki i umiejscowiony jest na wózku widłowym w zasięgu wzroku operatora. Zawiera informacje techniczne o maksymalnych możliwościach podnoszenia z uwzględnieniem:
- nominalnego udźwigu (np. 5000 kg),
- wysokości podnoszenia (np. 7000 mm),
- odległości środka ciężkości ładunku od czoła wideł (np. 500 mm),
- dodatkowego osprzętu (jak przesuw boczny, chwytaki itp.), który może wpłynąć na zmniejszenie udźwigu.
🧭 Jak prawidłowo odczytywać diagram udźwigu?
Krok 1: Zidentyfikuj parametry
- Środek ciężkości ładunku (zazwyczaj zakłada się 500 mm dla standardowej palety).
- Wysokość podnoszenia (np. regały wysokiego składowania).
- Rodzaj osprzętu – czy zamontowany jest dodatkowy chwytak lub przesuw boczny?
Krok 2: Znajdź odpowiednie pole w tabeli lub na wykresie
Większość diagramów ma formę tabelaryczną lub wykresu. Przykład tabeli:
| Wysokość podnoszenia | Środek ciężkości 500 mm | 800 mm | 1000 mm |
|---|---|---|---|
| do 7000 mm | 1500 kg | 1150 kg | 1000 kg |
| do 4800 mm | 5000 kg | 3750 kg | 3300 kg |
Przy:
- środku ciężkości 500 mm,
- wysokości podnoszenia 7000 mm,
→ wózek może bezpiecznie unieść 1000 kg, mimo że jego nominalny udźwig to 5000 kg.
Krok 3: Uwzględnij warunki pracy
- Nachylenie terenu – na pochyłości bezpieczny udźwig może się zmniejszyć.
- Dodatkowy osprzęt – np. przesuw boczny zabiera ok. 100–200 kg z udźwigu.
- Nietypowy ładunek – dłuższy lub jednostronnie cięższy przesuwa środek ciężkości.
🧨 Czym grozi zignorowanie diagramu?
- Przewrócenie się wózka – z powodu przesunięcia środka ciężkości poza oś stabilności.
- Złamanie masztu lub wideł – przeciążenie mechaniczne.
- Utrata ładunku – spadek z dużej wysokości.
- Poważne konsekwencje prawne i wypadki przy pracy.
📝 Przykład praktyczny na podstawie diagramu ze zdjęcia umieszonego w niniejszym poradniku
Wózek widłowy:
- Udźwig nominalny: 5000 kg przy 500 mm
- Wysokość podnoszenia: 4800 mm
Operator chce unieść paletę:
- Masa:ładunku 5000 kg
- Środek ciężkości: 800 mm (długi ładunek)
Z diagramu wynika, że przy 800 mm i 4800 mm wysokości – maksymalny udźwig to tylko 3750 kg → zatem podjęcie 5000 kg na wysokość 4800 mm jest niedozwolone i niebezpieczne.
✅ Podsumowanie
- Zawsze sprawdzaj diagram udźwigu przed pracą.
- Uwzględnij środek ciężkości, nie tylko masę ładunku.
- Nie przekraczaj wartości podanych na diagramie
- Bądź świadomy wpływu osprzętu na realny udźwig.
Diagram udźwigu to podstawowy element instrukcji bezpiecznego użytkowania wózka widłowego. Jego ignorowanie może prowadzić do tragicznych skutków. Dlatego każdy operator powinien być przeszkolony z jego odczytywania i stosowania, a także regularnie przypominać sobie o jego znaczeniu w codziennej pracy.